Eerste Hulp bij Stress

We hebben er allemaal mee te maken, maar de één heeft er meer last van dan de ander: Emotionele Stress. Er is gezonde stress die maakt dat je ‘op scherp staat’, bijvoorbeeld als je een examen moet doen waardoor je goed gefocust bent. In dit stukje gaat het over de situaties die een stressreactie in gang zetten, die je energie kóst. Het kan daarbij gaan om gevoelens van spanning, nervositeit, angst, paniek, irritatie, bezorgdheid en meer. Met wat ´eerste hulp tips´ over hoe je daarmee om kan gaan.

 

 

Hoe werkt dat met stress?

In situaties die bedreigend zijn is je lichaam gericht op overleving. Het reactiepatroon dat in werking treedt, zie je ook bij dieren en werkt sneller dan je denkvermogen: alles is erop gericht om jezelf in veiligheid te brengen. Dit gaat gepaard met allerlei veranderingen in je lichaam, zoals een hogere hartslag, versnelde ademhaling, meer bloed naar je spieren enz. Dus je vecht, vlucht of je bevriest (zodat je al ‘dood’ lijkt voor de aanvaller). Een fantastisch mechanisme als er werkelijk gevaar is. Het werkt echter precies zo in situaties die je persoonlijk als ongemakkelijk of spannend ervaart, maar waarin je lichamelijk totaal niet in gevaar bent. Zoals bijvoorbeeld spanning voelen voor het spreken in het openbaar, iets wat veel mensen eng vinden.

Doordat de stressreactie maakt dat je niet meer helder kunt denken (immers, voor je veiligheid moest je direct handelen!) lijkt het of je de controle kwijt bent. Je voelt niet meer dat je zélf achter het stuur zit of hoe je je eigen kracht weer kan terugvinden en van daaruit kan handelen. Hieronder wat tips die je helpen om weer ‘tot jezelf’ te komen.

Tips:

• Leg de vingers van beide handen of een hele hand tegen je voorhoofd boven je beide wenkbrauwen. De reflexpunten die hier zitten, zorgen ervoor dat er weer meer bloed naar je hersenen gaat, zodat je weer helderder kunt denken. Mensen kiezen deze houding vaak al onbewust en je kunt het ook toepassen bij je kind, als die geschrokken of angstig is, om weer tot rust te komen.
• Focus daarbij op je ademhaling en blijf bewust rustig doorademen naar je buik.
• Het kan ook helpen om je aandacht bewust naar het NU te leiden door te kijken naar je omgeving, te benoemen dat je hier bent, of te benoemen wat je om je heen ziet, terwijl de emotie door je heen gaat. Jezelf te vertellen dat je ademt, veilig bent, vanavond weer gewoon in je eigen bed ligt. Ook dat is een manier om wat meer afstand van je emotie te creeren als je erdoor overspoelt dreigt te worden. Stress ontstaat vaak doordat de situatie iets oproept wat ons doet denken aan onprettige eerdere ervaringen uit het verleden of doordat we bang zijn voor iets dat zou kunnen gebeuren in de toekomst. Echt aanwezig zijn in het NU helpt je om beide benen steviger op de grond te zetten.
• Realiseer je daarbij dat je niet je emotie bent, maar dat die door je heen gaat. Jij bent veel meer en groter dan dat. Het gaat voorbij.
• Tel tot 10 of 20 en geef jezelf zo de tijd. Er komt een moment dat je meer afstand gaat voelen en weer helder kan denken.
• Water drinken helpt om stress af te voeren.
• Lichamelijke inspanning, zoals hardlopen of boksen, dansen of zingen, maken dat je de aangemaakte adrenaline (voor je spieren) gaat gebruiken, zodat de spanning ook makkelijker uit je lichaam gaat, als je wat langer in de stress hebt gezeten.
• Tenslotte is er de ´Emotional Freedom techniek´, waarbij je door middel van kloppen op meridiaan-punten, stress kunt afvoeren. Deze techniek kan ik je in de praktijk leren, maar er is ook informatie – waaronder filmpjes – die je daarover op internet kunt vinden.

Anders kijken naar stress

Besef dat emoties en stress horen bij ons mens-zijn. Het is niets meer of minder dan een gevoel dat door je heen gaat, dat je iets duidelijk wil maken. Als je meer van een afstand, als waarnemer, kan gaan kijken, kun je nagaan wat er tevoren of op dat moment aan gedachten en emoties door je heen zijn gegaan of gaan. Welke gedachte maakt dat je zo reageert? Klopt dat met de situatie? En wat voor gevoel heb je daarbij? Wat zou je eigenlijk graag zou willen?

In onze ‘programmering’ zitten (vaak onbewuste) overtuigingen, overgenomen van ouders en opvoeders of ontstaan vanuit eerdere ervaringen. Die zijn ons vaak van dienst geweest, maar kunnen later in je leven in de weg gaan zitten. Om als kind de zorg en aandacht van je ouders te krijgen, heb je je eigen manieren ontwikkeld: door aan te voelen wat zíj belangrijk vonden ben je je daarnaar gaan gedragen. Maar dat kan je in het NU in de weg zitten om te doen wat jíj zelf van binnenuit wil en wat bij jóu past. Bijvoorbeeld als je bang bent om niet aardig gevonden te worden, om afgewezen te worden of alleen over te blijven. Of geleerd hebt om je aan te passen (en je mond te houden) in plaats van je nek uit te steken voor jezelf.

Wanneer je die belemmerende overtuigingen gaat ontdekken, kun je nagaan in welke situaties ze een rol spelen. En weet je ook waar ze vandaan komen. Vraag je dan af of ze NU echt waarheid zijn? In bovenstaand voorbeeld: is het echt een bedreiging als iemand je niet aardig zou vinden ? Blijf je werkelijk alleen over als je andere keuzes maakt?

Als je zo’n overtuiging gaat loslaten, bedenk dan met welke positieve overtuiging je jezelf kan ondersteunen. Om de shift te maken naar zelf achter het stuur gaan zitten en te doen wat jou past. Een voorbeeld zou kunnen zijn: ‘ik ben ontspannen en vertrouw op mezelf als ik een praatje hou in het openbaar’. Over hoe je daarmee kunt ‘spelen’ en oefenen, vind je meer informatie in het stukje over ‘affirmaties’ op deze pagina.

Soms kun je hulp gebruiken en is er meer nodig als je last hebt van stress. Het ontdekken van belemmerende overtuigingen kan lastig zijn, soms zijn er ‘blinde vlekken’. Ieder mens is uniek en heeft zijn eigen verhaal. In een consult kan ik dat met je onderzoeken en werken aan wat jou helpt om meer bij jezelf te blijven en met meer rust en ontspanning in het leven te staan.